Home / Ислом тарихи / Абу Бакрнинг халифалик хутбаси

Абу Бакрнинг халифалик хутбаси

Абу Бакр хилофат мансабини эгаллаб олгандан сўнг, Расулуллоҳ(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)нинг масжидларига келиб, у ерда ҳозир бўлган мусулмонларга ўзини халифа сифатида эълон қилиб, шундай хутба ўқиди:

اَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ اللهَ الْجَلِيلَ الْكَرِيمَ الْعَلِيمَ الْحَكِيمَ الرَّحِيمَ الْحَلِيمَ، بَعَثَ مُحَمَدَّا بِالحَقِّ، وَ أَنْتُمْ مَعْشَرَالْعَرَبِ كَمَا قَدْ عَلِمْتُمْ مِنَ الضَّلَالَةِ وَ الْفُرْقَةِ، أَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ وَ نَصَرَكُمْ بِهِ وَ أَيَّدَكُمْ وَ مَكَّنَ لَكُمْ دِينِكُمْ وَ أوْرَثَكُمْ سِيرَتَهُ الرَّاشِدَةَ الْمَهْدِيَّةَ، فَعَلَيْكُمْ بِحُسْنِ الْهُدَى وَ لُزُومِ الطَّاعَةِ، وَ قَدِ اسْتَخْلَفَ اللهُ عَلَيْكُمْ خَلِيفَةً لِيَجْمَعَ بِهِ أُلْفَتَكُمْ، وَ يُقِيمَ بِهِ كَلِمَتَكُمْ، فَأَعِينُونِى عَلَى ذَلِكَ بِخَيرٍ، وَ لَمْ أَكُنْ لِاَ بْسُطَ يَدًا وَلا لِسَانًا عَلَى مَنْ لَمْ يَستَحِلَّ ذَلِكَ إِنْ شَاءَ اللهُ، وَ أيْمُ اللهِ مَا حَرَصْتُ عَلَيْهَا لَيْلاً وَ لا نَهَارًا، وَلا سَأَلْتُهَا اللهَ قَطُّ فِى سِرٍّ وَلا عَلَانِيَةٍ وَ لَقَدْ قَلَّدْتُ أُمْرًا عَظِيمًا، مَالِى بِهِ طَاقَةٌ وَلا يَدٌ، وَلَوَدَدْتُ اَنِّى وَجَدْتُ أَقْوَى النَّاسِ عَلَيهِ مَكَانِى، فََأطِيعُونِى مَا أَطَعْتُ اللهَ، فَإذَا عَصَيْتُ فَلا طَاعَةَ لِى عَلَيْكُمْ، ثُمَّ بَكَى وَ قَالَ: إِعْلَمُوا أيُّهَا النَّاسُ أَنِّى لَمْ أجْعَلْ لِهَذَا الْمَكَانِ أنْ أَكُونَ خَيْرَكُمْ، وَ لَوَدَدْتُ أَنَّ بَعْضَكُمْ كَفَانِيهِ، وَلَئِنْ أَخَذْتُمُونِى بِمَا كَانَ اللهُ يُقِيمُ بِهِ رَسُولَهُ مِنَ الْوَحْىِ مَا كَانَ ذَلِكَ عِنْدِى وَ مَا أنَا إِلاّ كَأحَدِكُمْ، فَإذَا رَأَيْتُمُونِى قَدِ اسْتَقَمْتُ فَأتَّبِعُونِى، وَ إِنْ زِغْتُ فَقَوِّمُونِى، وَاعْلَمُوا أنَّ لِى شَيْطَانًا يَعْتَريِنِى أحْيَانًا، فَإِذَا رَأَيْتُمُونِى غَضِبْتُ فَاجْتَنِبُونِى، لا أُؤَثِّرُ أشْعَارَكُمْ وَ أبْشَارَكُمْ.

«Эй инсонлар! Буюк, Карамли, Доно, Ҳикматли, Раҳимли, Ҳалим Зот бўлган Аллоҳ, Муҳаммад(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)ни ҳақ-ла юборди. Сизлар, Араб қабилалари,ўзларингиз билганингиздек, гумроҳ ва тарқоқ эдингиз. Аллоҳ дилларингизни бирлаштирди ва Пайғамбар орқали сизларга мадад бериб, сизларни қувватлантирди ва сизлар учун динингизни ғолиб-мустаҳкам қилди. Аллоҳ Расулуллоҳ(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)нинг тўғри ва ҳидоят йўлига бошқарадиган сийра-услубларини сизларга мерос қилиб қўйди

Шундай экан, ҳидоят ва итоат йўлини маҳкам тутингиз. Дарҳақиқат, Аллоҳ сизларнинг ўртангизда дўстлик алоқасини барқарорлаштириш ва сизларнинг сўзларингизни амалга ошириш учун, сизларга халифа тайин этди. Шунга биноан, менга ушбу ишларни бажаришда ёрдам беринглар.

Менинг хилофатимни тўғри деб билмаган кишига қарши қўл узатмайман ва тилимни ишга солмайман, иншоАллоҳ! Аллоҳга қасамки, на кундузи ва на кечаси, хилофат мансабига ҳорис эмасдим. Ҳаргиз мен хилофатни на яширин ва на ошкор ҳолда Аллоҳдан сўрамадим. Буюк бир ишни зиммамга олдим. Уни бажаришга куч-қудратим йўқ. Энг кучли инсон ўрнимни эгаллаб олган ҳолда кўришни истардим. Демак, мен модомики Аллоҳга бўйсунар эканман, сизлар ҳам менга бўйсунинглар. Аллоҳга итоатсизлик қилган пайтимда эса, менга бўйсунманглар. Сўнгра йиғлаган  ҳолда шундай деди:

Эй инсонлар! Билингизки, мен сизларнинг энг яхшингиз бўлганим учун, ушбу ўринни эгаллаб олганим йўқ. Сизларнинг айримларингиз хилофат мансабини ўз зиммасига олишини истардим. Агар сизлар мендан Аллоҳ Ўз Пайғамбарига юборадиган ваҳий орқали йўл кўрсатишимни кутадиган бўлсангиз, бундай нарса менинг ҳузуримда бўлмас. Мен сизларнинг бирингиз сингаридирман, холос. Агар мени тўғри йўлда бораётган ҳолда кўрсангиз, менга эргашинглар. Агар мени ҳақ йўлдан озган ҳолда кўрсангиз, мени тўғри йўлга киргизинглар. Билингизки, гоҳида мени васваса қилиб, гумроҳликка йўлиқтирадиган Шайтоним бор. Демак, агар мени ғазаб қилган ҳолда кўрсангиз, мендан узоқлашингиз. Зероки, ўқийдиган шеърларингиздан ва берадиган башоратларингиздан таъсирланмайман».[i]

Васваса қиладиган ва гумроҳликка йўлиқтирадиган Шайтони бор бўлган кимса, қандайига Расулуллоҳ (саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)нинг ўринларида ўтириб, у зотнинг йўлларини давом эттирувчи халифа ва ворисман деб, даъво қила олади?

Ва шунингдек, агар Абу Бакр  ушбу хутбада ўзи даъво қилганидек, на кундузи ва на кечаси халифалик мансабига ҳорис бўлмай, уни Аллоҳдан на яширин ва на ошкор ҳолда сўрамаган бўлса ва мусулмонлар орасидан бирор бир кучли инсон унинг ўрнини эгаллаган ҳолда кўришни истайдиган бўлса, нима учун Сақифаи бани Соида деган жойда халифалик мансаби устида ансор тоифасидан бўлган саҳобалар билан тортишиб, макру ҳийла йўли билан ушбу мансабни улардан олди ва халикаликнинг ҳақиқий соҳиби бўлмиш имом Али(алайҳис салом) ушбу мансабни ундан талаб қилганларида, уни ўз эгасига қайтариб беришдан бош тортиб ул зотнинг бўйинларига қилич қўйиб, Абу Бакрга байъат қилишга мажбур қилишди ва юқорида зикр қилинганидек, аҳли суннатнинг мўътабар тарих китобларида келтирилган хабарларга кўра, имом Али(алайҳис салом)нинг уйларига ҳужум қилиб, Абу Бакрга байъат қилиш учун ул зотни зўравонлик билан олиб чиқишди?



[i] Ибн Қутайба, Дийнаварий, «Ал-имомату вас-сиёсаҳ», 1-ж, 33 ва 34-бетлар.

Share

Check Also

Ислом тариxининг қора саҳифалардан бири-1

Бисмиллоҳир Раҳмонир Раҳим Ўттиз иккинчи ҳижрий сана. Қудратли Ислом давлатининг пойтахти Мадинаи Мунаввара шаҳри. Ўша …

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.