Home / Шариат қонунлари / Талоқ / Исломда талоқ ва ажрашиш (4)

Исломда талоқ ва ажрашиш (4)

  Қуйидагилар аёл кишининг хиёнатини исботлаш йўллари, деб қабул қилинган, уларга яхши диққат қилинг:

  «Аёлнинг хиёнати миршаб ходимлари тарафидан тамоман исботланиши лозим. Шунинг учун, агар эр ё хотин ажралишни истасалар, эр ўз хотинининг бошқа эркак билан жинсий алоқада бўлаётганини полицияга xабар бериши керак бўлади

ва полиция ҳам буни қайд этиши лозимдир. Буни исботлаш учун, эркак бошқа бир учунчи шахс билан тил бириктириб, уни бу ишга (зинога) чорлайди, сўнгра полиция аёлнинг эри билан биргаликда муайян вақт, яъни аёл учунчи шахс билан яқинлик қилаётганда уйга кириб келиб, хотинининг бошқа эркак билан ётганини кўради.

  Шу тартибда полиция эркак билан биргаликда аёлнинг бошқа ёт шахс билан бирга бўлаётганини кўргач, хиёнат исбот бўлади ва бунинг натижасида талоқ ва ажрашиш амалга ошади.[1]»

  Қаранг, талоқ ва ажралиш қандайига иффатсизлик ва нопокликларни келтириб чиқарувчи омилга айланган. Бу «маданий жамият» бир тарафдан аёлга ижтимоий ва сиёсий ишларда яқиндан иштирок этиб, ўз ҳиссасини қўшиш ҳуқуқини берса, аммо бошқа тарафдан эса, унинг обрў-эътибори ва шарафини ҳаёсизларча оёқ ости қилиб, аёл кишининг иффат ва ҳаёсини уятли ва шарманда ҳолатга келтириб, уни булғайди!!

  3. Эр-хотин бир-бирларига азият-озор берсалар ёхуд бир-бирларини таҳқирлаб сўксалар, талоқ ва ажрашишга ижозат берилади.

  Ҳозирги кунда Франция, Партогалия ва Италия давлатларида «вақтинчалик ажрашиш» қонуни амалда қўлланади. Бу қонунга биноан, бир-бирларидан ажрашишни истаган эр-хотинлар авваллари энг кўпи уч йил муддатида айри ҳолда яшашлари керак бўлади. Бу муддат мобайнида аёл эркакнинг жинсий эҳтиёжини қондириш ва эркак эса аёлнинг сарф-харажатларини тўлаш масъулиятини қабул қилмайди. Аммо уларнинг ораларидаги бошқа эр-хотинлик муносабатлари ўз ерида қолади ва уч йил ўз ниҳоясига етганидан сўнг, эр-хотин кўнгилли ҳолда, бирга ҳаёт кечиришни қайта бошламоқчи бўлсалар, у ҳолда талоқ ва ажрашиш юзага келади.

  АҚШ-да эса эркак ва аёлларга ажрашиш учун кенг имконлар берилган. Шу сабабдан ҳам, талоқ ва ажралиш статистикасининг берган маълумотига кўра, Америкада ҳамма давлатлардан ҳам кўпроқ талоқ ва ажралиш амалга ошади. У ерда эр-хотинлик риштасини узиш хусусида кенг кўламли эркинлик берилгани ҳамда талоқ қилиш ҳуқуқи эркак ва аёлга баробар шаклда берилгани оилалар пойдеворининг силкинишига сабаб бўлиб, аччиқ ва аянчли ҳолатларни келтириб чиқаради. Аёллар энг кичик баҳоналар ва арзимас нарсалар устида хоҳлаган ва ҳавас қилган вақтларида эрларининг соясини бошларидан калта қилиш учун ажрашиш масаласини кўтариб чиқадилар. Бу эса, оила асосларини бузган энг манфий омилдир. Аслида эса, Ғарб дунёси оила асосларини мустаҳкамлаб, аёлларга хизмат кўрсатиш ўрнига жиноятга қўл урган.

  Аёлларнинг талоқ ва ажралиш ҳуқуқига тўлақонли эга бўлган барча ўлкалардаги статистик маълумотларга кўз югуртириш билан ҳар бир ақл-заковатли инсон ҳайратда қолмай иложи йўқ ва бунинг ўзи мавжуд қонун-қоидалар жамиятдаги ёш болалар, хотин-қизлар ва оилалар тузумига раво кўрилган зулм-ситамнинг кучайиб бораётганидан дарак беради. «Маданиятли ўлкалар»да аёлларнинг талаби билан амалга ошаётган талоқ ва ажрашишларнинг ошиб бориши ҳамда аёлларнинг ажрашиш учун келтирган далил ва исботларидан ислом динининг бу борадаги назари нақадар чуқур экани янада равшанроқ бўлади. Бу эса, «маданиятли ўлкалар»да талоқ ва ажрашиш юзага келишининг омилларидан бир намунадир.

  Машҳур ҳафталик матбуот нашрларидан бири шундай ёзади:

  Бир неча вақт олдин Стросбург шаҳрида ташкил этилган умумий йиғилиш конгрессида уюшма раиси турли давлатларда уюшма аъзолари орқали қўлга киритилган қизиқарли бир статистикани конгрессининг аъзолари эътиборига ҳавола этди:

  «Мазкур статистика маълумоти бўйича, Францияда сўнгги бир йил мобайнидаги талоқ ва ажрашишларнинг 27%-и, Германияда 33%-и, Галандияда 36%-и ва Шветцияда 18%-и аёлларнинг мoдага ёндашишлари оқибатида юз берган.

  Мода кетидан борадиган ҳар бир парежлик аёл модачиликда ҳаддидан ошмаган тақдирда ҳам, ўртача ҳисоблаганда бир йил мобайнида неча минг доллар сарфлайди ва бу эса, мода деб, танилган нарсаларни сотиб олиш учун қилинган беҳуда ва ортиқча сарф-харажатлар бўлиб, на аёл кишининг чиройига бирор нарса қўшади, на аёлнинг ўрни ва шаxсиятини юксалтиради, на унинг яшаш шароити яхшилашишига ёки ўзи ва оиласи осойишта ҳаёт кечиришига ёрдам беради!! балки аёлларга бу услубда талоқ ва ажрашиш иxтиёрини бермоқ бемаънилик саналиб, оиланинг бузилишига сабаб бўлади.»

  Талоқ ва ажрашиш тўғридан-тўғри аёл кишининг қўлига топширилганида оилалар мана шундай ёмон оқибатга дучор бўлишади. Талоқ ва ажрашишнинг бир қисми ва оила асосининг қулаши моданинг кетидан бориш сингари арзимас бир нарса туфайли амалга ошадиган бўлса, талоқ ва ажрашишни келтириб чиқарадиган бошқа омилларни деярли фаҳмлаб олиш мумкин.

  Талоқ ва ажрашиш масалада берилган эркинлик оврўпалик оилаларни ёмон оқибатга дучор этгани халқ ва давлат ходимлари орасида ғалати бир қўрқувни пайдо қилган ва шу боис, бунинг олдини олиб, чеклаб қўйиш фикрига тушганлар.

  «Бир неча йил олдин Францияда ўттиз минг талоқ ва ажрашиш содир бўлган ва ушбу рақам ҳар йил ошиб бораётгани боис, франциялик оилалар федерацияси давлатдан 1945-йилда бекор қилинган 1941-йилнинг махсус қонунини қайтадан ижро қилишини талаб этганди.

  Ушбу қонуннинг мазмунига биноан, оила қуришнинг биринчи йилида талоқ ва ажрашиш мутлақо ва ҳар қандай ҳолда тақиқланади. Мазкур тартиб-қоидага остки икки мустасно ҳолатдан ташқари Англияда ҳам амал қилинади: 1-Эркак киши тарафидан ўта кескин қўполлик ва ваҳшийлик. 2-Аёл киши томонидан чексиз хиёнат ва фасод-бузғунлик.[2]»

  Лусун номли америкалик ёзувчи ва олим бу борада ёзади:

  «Инсонсеварлик хусусияти ҳар кимда заррачалик мавжуд бўлса, талоқ ва ажрашиш статистикасининг мудҳиш вазиятидан азобланиб, унинг бирор чорасини кўриш кераклиги ҳақида фикрлайди. Кўпроқ диққат ва эътиборга сазовор бўлган нарса шундан иборатки, ушбу талоқ ва ажрашишларнинг 80% и аёлларнинг талаби ва тақозоси бўйича, воқе бўлган ва бўлаяпти. Талоқ ва ажрашишлар кўпайишининг сир-асрорини ҳам мана шу ердан қидирмоқ лозим ва ахир-оқибат, уни албатта чекламоқ даркордир.[3]»

  Бу ерда ислом динида талоқ ва ажрашиш қонунлари-нинг кенг қамровли ва устун эканлигини тан олган Волтернинг сўзларини келтирмоқ ўринли ва муносибдир:

  «Муҳаммад (саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи васаллам) ақл-заковатлик бир қонун чиқарувчи эди. У башариятни басизлик, жоҳиллик ва фасод-бузғунликдан қутқазишни истарди. Ўз орзу ва истагини ушалтирмоқ учун, эркак ва аёлдан, кичик ва каттадан, оқ ва қоратанлидан ҳамда ақлли ва телбадан иборат ер юзидаги бутун инсонларнинг манфаати ва ҳуқуқ баробарлигини таъминлашни назарга олди. Ва зинҳор кўп хотин олишни оддий ҳолатга айлантирмади, аксинча осиёлик подшоҳ ва ҳокимларнинг саройларида сон-саноқсиз аёлларнинг сақланиши одатини бекор қилиб, бир эркак фақат энг кўпи тўрт аёлга уйланиши мумкинлигини қонунийлаштирганди.

  Унинг уйланмоқ ва ажрашиш ҳақидаги қонунлари насроний динидаги шу мавзуга оид қонунлардан чексиз даражада устун ва юксакдир. Шояд Қуръоннинг талоқ ва ажрашиш ҳақидаги қонунларидан ҳам мукаммалроқ бирор қонун чиқарилмагандир.[4]»



[1]. Талоқ ва янгиланиш, 99-бет.

[2]. Ўқиладиган қизиқ нарсалар журналининг 103-сони.

[3]. «Мусулмон аёл» китоби, муаллиф: Муҳаммад Фарид Важдий.

[4]. «Ислом Волтер нуқтаи назаридан» номли китобдан нақл қилинди.

Share

Check Also

Исломда талоқ ва ажрашиш (1)

  Илк навбатда шуни билмоқ лозимки, ажрашиш, талоқ ва эр-хотинлик риштасини узмоқ ғайритабиий ва яратилиш …

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.