Home / Шариат қонунлари / Рўза / Рамазон ҳайитида намоз ўқиш ва Худодан мукофот олиш ҳақида

Рамазон ҳайитида намоз ўқиш ва Худодан мукофот олиш ҳақида

Бисмиллааҳир Роҳмаанир Роҳийм

Расули Акрам (саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи васаллам) кунлардан бир куни ўз саҳобаларига:

«Жаннат боғларида сайр этингиз» деб марҳамат қилдилар. Саҳобалар ул ҳазратдан: Жаннат боғлари нима? деб сўрадилар. Ул зот дедилар:

«Аллоҳ таолони зикр этишдир! Кеча ва кундуз Аллоҳ таолони зикр этингиз. Кимки, ўз мавқеини Парвардигор олдида билишни истаса, ўзининг наздида Аллоҳ таолонинг мавқе ва ўрнини билсин. Зеро, банда Аллоҳ таолони ўз олдида қай ўринда кўрса, Парвардигор ҳам ўз бандасини шундай ўринда кўради. Огоҳ бўлингизким! Аллоҳ таоло наздида энг яхши ва энг покиза амал, сизларнинг энг олий даражада қарор топишингиздир ва қуёш унга нур сочадиган нарса – бу Аллоҳ таолони зикр этишдир».

Парвардигорни зикр этишнинг ўзига хос ва шукуҳли жилваларидан бири – бу Фитр ҳайитида намоз вожиботларини бажариш ҳисобланади. Бу намоз гўзалликни севадиган инсоннинг кўзларини ҳақиқий ва аниқ қадриятлар томон чорлайди ҳамда инсонга устувор гўзалликлар ва ҳақиқатларга эришиш учун кўмак беради. Намозхон мўминлар намоз ўқиётганда, ўзларининг пок, иймонли ва холисона таот-ибодатлари билан илоҳий жамолга етиш учун жазб бўлишади. Ушбу жозиба уларда шундай иштиёқ ва ҳаяжонни вужудга келтирадики, улар Аллоҳ таоло билан алоқада бўлган вақтларида вужудлари ишонч, осоишталик ва тинчликдан тўлиб кетади.

Рамазон ҳийитида ўқиладиган намоз икка ракъатдан иборат. Ва шунингдек, унинг ойдин хутбаларида ислом умматининг тақдири ва ислом дунёсининг муҳим ҳодисалари таҳлил этилади. Бу намоз маънавият, художўйлик, Расулуллоҳ (саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи васаллам) ва ул ҳазратнинг хонадонлари изидан бориш кераклигини англатади. Зероки, ҳайит намозида Аллоҳ таолодан Сарвари коинот ва ул ҳазратнинг Аҳли-Байтларига берган барча хайрли нарсаларни бизга ҳам ато этишини, у зотларни сақлаган барча ёмонлик ва ёвузликлардан бизни ҳам сақлаб қолишини сўраймиз.

Рамазон ҳайити намозининг қунутида ўқиладиган ушбу дуо илҳомбахш ва меҳр-муҳаббат ила тўла маънога эга. Ушбу қунут дуоси ҳайит намозининг биринчи ракъатида беш маротаба ва иккинчи ракъатида эса тўрт маротаба такрор ўқилади, ўзгача маънавият ва меҳр-муҳаббат гўзаллик билан жилваланади. Ушбу қунут дуосини шу ерда таржимаси билан келтирамиз:

اللَّهُمَّ أَهْلَ الْكِبْرِيَاءِ وَالْعَظَمَةِ وَاَهْلَ الْجوُدِ وَالْجَبَروُتِ وَأَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ وَأَهْلَ التَّقْوي وَالْمَغْفِرَةِ أَسْألُكَ بِحَقِّ هَذَا الْيَوْمِ الَّذِي جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِينَ عِيداً وَلِمـُحَمَّدٍ صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ ذُخْراً وَشَرَفاً وَكَرَامَةً وَمَزِيداً أَنْ تُصَلِّيَ عَلَي مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تُدْخِلَنِي فِي كُلِّ خَيْرٍ أَدْخَلْتَ فِيهِ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تُخْرِجَنِي مِنْ كُلِّ سُوءٍ أَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَعَلَيْهِمْ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْألُكَ خَيْرَ مَا سَألَكَ بِهِ عِبَادُكَ الصَّالِحُونَ وَأَعوُذُ بِكَ مِمَّا اسْتَعَاذَ مِنْهُ عِبَادُكَ الْمُخْلِصُونَ

«Эй Аллоҳим, эй буюклик ва азамат аҳли! Ва эй саховат ва салтанат соҳиби! Ва эй афв ва раҳмат аҳли! Ва эй тақво ва мағфират аҳли! Мусулмонлар учун байрам қилиб берганинг ва Муҳаммад (саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)нинг шарафига шараф қўшиб ул зотнинг улуғворлигини ва мақомини юксалтирганинг ушбу кун ҳақ-ҳурмати ила Сендан Муҳаммад (с.а.о) ва ул ҳазратнинг Аҳли-Байтларига салому салавот йўллашингни, Муҳаммад (с.а.о) ва ул ҳазратнинг хонадонини киритганинг барча хайр ва яхшиликка мени ҳам киритишингни, Муҳаммад (с.а.о) ва ул зотнинг Аҳли-Байтини чиқарганинг барча ёмонликдан мени ҳам чиқаришингни сўрайман – Сенинг салому салавотинг ул зотга ва хонадонига бўлсин.

Эй Аллоҳим, Сенинг солиҳ бандаларинг Сендан сўраган энг яхши нарсаларни мен ҳам Сендан сўрайман. Сенинг холис бандаларинг Сендан паноҳ сўраган нарсалардан мен ҳам Сендан паноҳ сўрайман».

Ҳайит намози тугаши билан ҳазрат Фотимаи Заҳро (саломуллоҳи алайҳо)нинг тасбиҳотларини айтиб саждага борилади ва қуйидаги зикр ўқилади:

أَعُوذُ بِكَ مِنْ نَارٍ حَرُّهَا لا يُطْفَى وَ جَدِيدُهَا لا يَبْلَى وَ عَطْشَانُهَا لا يَرْوَى

«Мен иссиқлиги сўнмайдиган, янгиси эскирмайдиган ва чанқоғи бартараф бўлмайдиган оловдан Сендан паноҳ сўрайман».

Сўнгра ўнг ёноғини ерга қўйиб айтади:

إِلَهِي لا تُقَلِّبْ وَجْهِي فِي النَّارِ بَعْدَ سُجُودِي وَ تَعْفِيرِي لَكَ بِغَيْرِ مَنٍّ مِنِّي عَلَيْكَ بَلْ لَكَ الْمَنُّ عَلَيَّ

«Тангрим, юзимни сажда қилишимдан ва Сен учун тупроққа суртишимдан сўнг оловда тўнкарма, мен бу амалимда Сенга миннат қилмагайман, балки фақатгина Сен менинг устимдан миннат қилишга ҳақлисан».

Сўнгра чап ёноғини ерга қўйиб айтади:

إِرْحَمْ مَنْ أَسَاءَ وَ اقْتَرَفَ وَ اسْتَكَانَ وَ اعْتَرَفَ

«Ёмонлик қилган, гуноҳга йўл қўйган, оғир аҳволга тушган ва эътироф этган кимсага раҳм айла!»

Сўнгра сажда ҳолига қайтиб айтади:

إِنْ كُنْتُ بِئْسَ الْعَبْدُ فَأَنْتَ نِعْمَ الرَّبُّ عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِكَ فَلْيَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِكَ يَا كَرِيمُ

«Агар мен ёмон банда бўлсам, Сен яхши Парвардигорсан. Гуноҳ қулингдан катта бўлиб кетди, афв этиш Сенинг томонингдан чиройли шаклда бўлишга сазовордир, эй улуғвор зот!»

Кейин юз маротаба айтади:

الْعَفْوَ الْعَفْوَ

«Афв эт, афв эт… »

Ривоятларда айтилишича, Аллоҳ толонинг бандалари Уни буюклик ва азамат, каромат, саховат ва салтанат ила тилга олганларида, Худо фаришталар баробарида фахрланиб, шундай марҳамат қилади:

«Булардир Менинг ҳақиқий бандаларим. Сиз билмайдиган нарсаларни мен биламан деб айтмаган эдимми?»

Аммо ислом маданиятида байрам шундай вақтда ўзининг шукуҳ ва азаматига эга бўладики, инсон ўзининг хурсандчилиги ва шодлигини бошқалар билан баҳам кўриб, бошқаларнинг тақдирига таъсир етказа олса! Шу маънода фитр ҳайитининг азамати «фитри рўза» чиқариш ва ҳайит намозини адо этишда жилваланади.

Фитр закоти мўмин-мусулмон киши бир ой давомида Ҳақ таолога тоат-ибодат қилгани учун шукроналар айтиб, Аллоҳ таолонинг моддий ва маънавий неъматларидан баҳраманд бўлгани туфайли миннатдорчилик билдириш учун фақир ва эҳтиёжманд кишиларга берадиган совға ҳисобланади. Фитр закоти маънавий юксалиш ва ривож топиш ҳамда эзгулик ва покликнинг юзага чиқишидир. Шунинг учун, «фитрия» чиқариш намоз ўқиш каби руҳни мустаҳкамлаш, жонни поклаш ва бошқа халқ билан биродарлик ва дўстлик алоқаларини мустаҳкамлашнинг муҳим омили ҳисобланади.

Ҳақиқатан ҳам Фитр ҳайитининг муҳим таълимотларидан бири – бу қавм-қариндошларга эътибор қаратиш ва исломий жамиятда мусулмонларнинг ўртасидаги алоқаларни мустаҳкамлаш ва исломни меҳвар (барча нарсалар унинг атрофида ҳаракатланувчи бир ўқ) қилиб олиш саналади.

Барча исломий мамлакатларда бир вақтнинг ўзида барпо этиладиган Рамазон ҳайитининг намози, айниқса ҳозирги кунда зўравон қудратлар мусулмонларга қарши фитна уюштиришлари ва уларни ўзларининг оғир ҳужумлари остига олишлари баробарида якдиллик ва исломий бирдамликни яратиш саналади. Дунёнинг диктатор ва зўравон қудратлари ўзларига қарам бўлган оммавий ахборот воситаларининг олиб бораётган тарғибот-ташвиқот ишлари билан ҳар куни бошқа халқлар устидан ҳукмрон бўлиш ва ислом чеҳрасини ёмон қилиб кўрсатиш учун саъй-ҳаракат қилишмоқда.

Бундай шароитда ислом дунёси ўз азамати ва қудратини намойиш этиши учун муносиб бир фурсатга эҳтиёж сезади. Рамазон ҳайити намозида аёллар ва эркакларнинг шукуҳли жамияти мустаҳкам ва иймонга тўла иродалари билан мусулмонларнинг иқтидор ва азаматини юқори шаклда намойиш этишади. Бу қудрат муборак Рамазон ойида эришган мувафаққиятларининг самараси ҳисобланади. Намозга қатнашувчилар ўзларининг пок ва нуроний чеҳралари ила ягона Аллоҳ таоло остонасига бош эгиш билан бир замонда исёнгарлик ва зўравонликни инкор этишади.

Рамазон ҳайити намозидаги такбирлар ҳам мусулмонларнинг зўравон қудратларга қарши бадбин эканликларининг нишонаси саналади. Тарихда келтиришларича, саккизинчи пешвоимиз имом Ризо (алайҳис салом)дан Фитр ҳайити намозини бажо келтиришларини сўраганларида, мусулмонларнинг намоздаги шукуҳ ва азамати Аббосийлар халифаси Маъмунни қўрқувга солди. Шаҳид Мутаҳаррий имом Ризо (алайҳис салом)нинг Рамазон ҳайити намозини ўқиганликдаги шукуҳни чиройли тарзда баён этади:

Валиаҳдликни имом Ризо (алайҳис салом)га мажбуран қабул қилдирган Маъмун ул ҳазратга Фитр ҳайити намозини сиз ўқийсиз деб туриб олди. Имом Ризо (алайҳис салом) аввалига қабул қилмадилар. Аммо Маъмун ўз сўзида қатъий турди. Шунда ул ҳазрат: «Ўз бобом ва отамнинг сийратларига мос келадиган ва сизнинг сийратингизга уйғун келмайдиган тарзда намоз ўқиш шарти билан намозни ўқийман» деб шарт қўйдилар. Маъмун ахир-оқибат ул ҳазратни ўз ҳукуматимда бир ишни бажаришга мажбур этдим, деб хурсанд бўлди-ю, ул ҳазратнинг сўзларини қабул қилди.

Рамазон ҳайити кунида имом Ризо (алайҳис салом) ўз атрофидагиларга шундай марҳамат қилдилар:

«Оддий кийимларингизни кийинглар! Ва кийимларингиз енгини баланд шимариб, мен зикр этадиган сўзларни такрор этинглар.»

Аммо ул ҳазрат Расулуллоҳ (саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи васаллам) кийган шаклда ўз салла ва кийимларини кийдилар ва Расули Акрам (саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи васаллам) олиб юрадиган шаклда ҳассани қўлларига олиб, оёқяланг ҳолда ташқарига чиқдилар. Ва баланд товуш билан ҳайит кунидаги такбирларни айтишни бошладилар:

«Аллоҳ буюкдир. Аллоҳ буюкдир. Аллоҳдан ўзга маъбуд йўқ. Ва Аллоҳ буюкдир. Ва ҳамду санолар Унинг учундир. Бизни ҳидоят этган Аллоҳ таолога ҳамду санолар бўлсин! Бизга ато этган нарсалар учун Аллоҳ таолога шукроналар бўлсин!»

Имом Ризо (алайҳис салом)нинг ортларидан эргашган мусулмонлар жамияти шу даражада ортиб кетдики, шукуҳ ва азаматли жамиятни кўрган Маъмун қўрқувга тушди ва зудлик билан имом Ризо (алайҳис салом)ни ҳайит намозини ўқишдан қайтариш учун буйруқ берди.

Бу муборак айёмни барча мусулмонларга муборакбод этиб, ушбу файзли кунда Аллоҳ таолодан ҳаммамизга энг яхши ажр-мукофот беришини сўраймиз.

NAJOTKEMASI.NET – Халқаро Исломий Ахборот ва Тадқиқот Марказида тайёрланди.
Share

Check Also

ҚАДР КЕЧАСИНИНГ БОШҚА КЕЧАЛАРДАН УСТУНЛИ ҲАҚИДА

БИСМИЛЛОҲИР РАҲМОНИР РАҲИМ     Қадр кечасининг бошқа кечалардан устунлигини қуйидаги ишларда кўриш мумкин: 1. Қадр кечасида …

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.