Жиҳод

  Тарих бўйлаб насронийларнинг «сулҳ ва тинчлик», деб аталган шиорлари ушбу шаклда амалга оширилган.   Мустамлакачилик даврида ҳам, масиҳийларнинг бунга ўшаш «қаҳрамонликлари» кўп мушоҳада этилган.

   Таниқли шарқшунос олим Одем Минз ёзади:   «Ислом ўлкаларида масиҳий ва яҳудийлар жуда озод ва эркин ҳолда яшардилар. Улар ўз бутхона (черков) ва ибодатхоналарида осуда ибодат қилар ва диний маросимларини ўтказар эдилар.

   Ислом муxолиф тарафлар орасида адолатли ва инсофли сулҳ тузишни таъкидлайди. Агар бир гуруҳ бу шароитда кечириш йўлидан борадиган бўлса, бундай олийжанобликни ўта юксак баҳолайди. Аммо бундай кечиришларни қарши тараф суиистифода этса ва ё

  Мужоҳидларнинг баъзилари жоҳилият давридан қолган одатлар юзасидан моддий ғаниматларга кўз тикканларида, бошқа мусулмонлар тарафидан қаттиқ маломат қилинардилар.

   Исломнинг мушрикларга қарши курашлари ишғолчилик, мустамлакачилик ва иқтисодий манбаларга таянмоқ каби моддий сабаблар юзасидан эмас эди. Бу борада исломнинг қарашлари бутун мафкуралар билан фарқлидир.