Расулуллоҳ(с.а.о) вафотларининг инкор этилиши

Related Articles

Уҳуд урушида ҳазрати Али (а.с)нинг беназир фидокорликлари

Noyabr 20, 2022

Ажойиб туш ва ғаройиб каромат

Aprel 4, 2017

Ислом тарихининг энг қора саҳифаларидан бири-2

Mart 2, 2017

  Сарвари олам Муҳаммад Мустафо^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} душанба кунининг тушлик вақтида фоний оламдан кўз юмиб, боқий диёрга сафар қилдилар. Шу пайт Умар Мадинада ва Абу Бакр эса Мадина шаҳридан ташқарида бўлган Сунҳ минтақасида жойлашган ўз уйида эди.[1]  Оиша бу ҳақида шундай дейди: Умар ва Муғайра ибн Шўъбаҳ Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} уйларига киришга рухсат сўрагач,

ичкарига киришди ва у зотнинг аҳволлари қандай деб сўрашди-да, ул ҳазратнинг юзларига тортилган матони олишди. Умар Расулуллоҳни кўриши биланоқ фарёд этиб, «Вой Расулуллоҳ жуда ҳам қаттиқ ҳушдан кетибдилар» дедию яна юзларини ёпиб қўйди. Сўнгра улар ўринларидан туриб, уйдан ташқарига чиқиб кетишди.

  Уйдан ташқарига чиқиб кетаётганларида Муғайра эшикнинг ёнида туриб, Умарга қараб: «Эй Умар, Расулуллоҳ оламдан ўтганлар» деди.

  Умар унинг бу сўзига жавобан; «ёлғон сўзлаяпсан, ҳаргиз Расулуллоҳ мунофиқларга қарши жанг қилиб, уларни нобуд қилмагунча вафот этмагайлар. Бироқ, сен фитна ва қўзғолон қилишни истайсан, холос» деди.[2]

  Умар мазкур сўзга кифояланмай Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} вафотлари тўғрисида сўз очган ҳар бир шахсни таҳдид қилиб шундай дер эди:

   «Мунофиқ шахслар Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} оламдан ўтдилар, деб гумон қилмоқдалар, ҳолбуки, ул зот вафот этмаганлар. Балки Мусо ибн Имрон^{(алайҳис салом)} қирқ кун ўз қавмининг кўзидан ғоиб бўлиб, Парвардигорнинг ҳузурига бориб, унинг қавми Мусо пайғамбар оламдан ўтди, деб айтганидан сўнг қайтиб келганидек, Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} ҳам Парвардигор ҳузурига борганлар. Аллоҳга онт ичаманки, шубҳасиз, Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} бизнинг орамизга қайтиб келиб, Пайғамбар оламдан ўтганлар, деб гумон қилган шахсларнинг қўл ва оёқларини кесгайлар».[3]

  Сўнра Умар ўз ҳаддидан ошиб, Пайғамбар^(с.а.о) вафот этдилар, деган шахсларни ўлдиришга таҳдид қилиб шундай дер эди:

لَمَّا قُبِضَ النَّبِيُّ صلی علیه و آله وسلم، قَالَ عُمَرُ بْنُ خَطَّاب: مَنْ قَالَ: إِنَّ رَسُولُ اللهِ صلی علیه و آله وسلم،  مَاتَ عَلَوْتُ رَأسَهُ بِسَيْفِي هَذَا، وَ إِنَّمَا ارْتَفَعَ إِلَي السَّماءِ

  «Кимки, Расулуллоҳ оламдан ўтдилар, деса, қўлимдаги қиличим билан бошини танидан узгайман. Расулуллоҳ фақатгина осмонга кўтарилганлар, холос».[4]

   Умар саҳобаларни таҳдид қилаётган вақтда Ибн Умми Мактум Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} масжидларининг охида туриб қуйидаги ояти каримани Умарга қироат қилди:

﴿وَمَا مُحَمَّدٌ إِلا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ﴾

  «Муҳаммад фақат бир пайғамбардир, холос. Шубҳасиз, ундан илгари ҳам пайғамбарлар ўтган. Демак, агар у вафот этса ёки қатл қилинса, орқангизга (кофирлик ҳолатига) қайтасизларми?!» (Оли Имрон сураси 144-оят).[5]

  Расулуллоҳнинг амакилари Аббос^{(разияллоҳу анҳу)} ҳам Умарнинг сўзига қаршилик кўрсатиб шундай деди:

«إِنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ قَدْ مَاتَ وَ إِنِّي قَدْ رَأَيْتُ فِي وَجْهِهِ مَا لَمْ أَزَلْ أعْرِفُهُ فِي وُجُوهِ بَنِي عَبْدِ الْمُطَّلِبِ عِنْدَ الْمَوْتِ».

  «Шубҳасиз, Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} оламдан ўтганлар ва албатта мен ул зотнинг сиймоларида ўлим пайти Абдул Мутталиб фарзандларининг юзида намоён бўладиган белги ва нишоналарини кўриб турибман».[6]

  Умар ўз ишидан орқага чекинмади. Шунда Аббос ибн Абдул Мутталиб^{(разияллоҳу анҳу)} Умарга қарши ўлароқ у ерда тўпланган халоиққа қарата шундай деди:

  «Сизлардан бирор бирингиз Расулуллоҳнинг вафотлари ҳақида ул ҳазратдан ҳадис эшитганмисиз ва агар бу борада ҳадис эшитган бўлсангиз, бизга айтиб берингиз?» Уларнинг ҳаммаси «йўқ», деб жавоб беришди. Шунда Аббос^{(разияллоҳу анҳу)} Умарга қараб: «Сен бу хусусида бирор нарсани биласанми?», деб ундан сўради. У ҳам «йўқ», деб жавоб берди.

  Шунда Аббос^{(разияллоҳу анҳу)} у ерда тўпланганларга хитоб қилиб, деди: «Эй халоиқ, огоҳ бўлингизки, ҳеч ким Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} бирор бир шахсга ўз вафотлари ҳақида аҳд-паймон топширганликлари тўғрисида гувоҳлик бермади. Ундан ўзга илоҳ бўлмаган Аллоҳга онт ичаманки, шубҳасиз, Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} ўлим шарбатини тотганлар».[7] Умар эса ўкириб, таҳдид қилар эди.

  Шунда Аббос^{(разияллоҳу анҳу)} Умарнинг таҳдид қилишига қарамай, ўз сўзини давом эттириб шундай деди:

  «Шубҳасиз, Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} бошқа инсонлар каби офат ва ҳодисаларга учраб, оламдан ўтганлар. Демак, у зотни тезроқ тупроққа топширингиз. Аллоҳ сизнинг жонингизни бир марта ва юборган элчисининг жонини икки марта оладими? Ул ҳазрат Аллоҳнинг ҳузурида икки марта ўлим шарбатини тотишдан азиз ва улуғдир. Сизнинг сўзингиз тўғри бўлиб чиққан тағдирида ҳам Аллоҳга у зотнинг устидаги тупроқни чекага суриб, уни қабр ичидан чиқариши қийин эмас. Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)}саодат ва нажот йўлини инсонларга кўрсатмай, оламдан кўз юммадилар».[8]

  Бироқ, Умар Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} вафот этмаганлар деган сўзини шу қадар такрорладики, унинг оғизининг икки томони кўпикланиб кетди.[9]

  Ушбу ҳодисадан сўнг, Солим ибн Абид Сунҳ минтақасига жўнаб, Абу Бакрни Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} вафотларидан хабардор этди.

  Абу Бакр Мадинага кириб келганида Умарни; Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)}тирик, вафот этмаганлар. Пайғамбар^(с.а.о) қайтиб келиб,  у зот дунёдан ўтганлар, деган шахсларнинг қўл ва оёқларини кесиб, уларни дорга осгайлар, деб таҳдид қилаётган ҳолда кўрди.

  Абу Бакр Умарга сукут сақлашини буюрди. Умар эса унга эътибор бермай, ўз сўзини давом эттираверди. Шунда Абу Бакр у ерда тўпланган халоиққа юзланди. Халоиқ унинг сўзини эшитиши биланоқ, Умарни тарк этиб Абу Бакрга қулоқ тутишди.

  Абу Бакр Аллоҳга ҳамду сано айтиб, шундай деди:

قال الزهري وحدثني أبو سلمة عن عبد الله بن عباس أن أبا بكر خرج وعمر بن الخطاب يكلم الناس فقال اجلس يا عمر فأبى عمر أن يجلس فأقبل الناس إليه وتركوا عمر فقال أبو بكر: أَمَّا بَعْدُ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ يَعْبُدُ مُحَمَّدًا صلی علیه و آله وسلم،  فَإِنَّ مُحَمَّدًا قَدْ مَاتَ وَمَنْ كَانَ يَعْبُدُ اللهَ فَإِنَّ اللهَ حَيٌّ لا يَمُوتُ.

  «Кимки, Муҳаммадга ибодат қиладиган бўлса, шубҳасиз, Муҳаммад вафот этгандир. Кимда ким Аллоҳга ибодат қиладиган бўлса, У доим тирик ва ҳаргиз ўлмайди. Кейин у қуйидаги оятни тиловат қилди:

﴿وَمَا مُحَمَّدٌ إِلا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ﴾

  «Муҳаммад фақат бир пайғамбардир, холос. Шубҳасиз, ундан илгари ҳам пайғамбарлар ўтган. Демак, агар у вафот этса ёки қатл қилинса, орқангизга (кофирлик ҳолатига) қайтасизларми?!» (Оли Имрон сураси 144-оят)».[10]

  Умар мазкур оятни Абу Бакрдан эшитиши биланоқ ором топиб, тинчланди. Ҳолбуки, Ибн Умми Мактум ушбу оятни Абу Бакрдан олдин Умарга ўқиган эди, лекин Умар уни қабул қилмаганди. Умар Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} вафотлари хусусидаги ўз раъй-фикрини Муғайранинг Пайғамбар вафот этганлар, деган сўзини эшитиши ва Ибн Умми Мактум мазкур оятни тиловат қилиши ҳамда Расулуллоҳнинг амакилари Аббос ибн Абдул Мутталиб^{(разияллоҳу анҳу)}нинг далил ва ҳужжат келтириши билан ҳам ўзгартирмади ва уларнинг ҳеч бирларининг сўзига парво қилмай, Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} оламдан ўтмаганлар, деб қаттиқ туриб олди. Лекин Абу Бакр Мадинага кириб келиб, нутқ сўзлаши биланоқ, орқага чекиниб, тезлик билан унинг сўзини қабул қилди.

  Умар нима сабабдан ортга чекиниб, Абу Бакрнинг Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)}нинг вафот этганликлари тўғрисидаги сўзини қабул қилиб ором топгани ҳақида шундай дейди:

فَأَخْبَرَنِي سَعِيدُ بْنُ الْمُسَيِّبِ أَنَّ عُمَرَ قَالَ وَاللهِ مَا هُوَ إِلَّا أَنْ سَمِعْتُ أَبَا بَكْرٍ تَلَاهَا فَعَقِرْتُ حَتَّى مَا تُقِلُّنِي رِجْلَايَ وَ حَتَّى أَهْوَيْتُ إِلَى الأَرْضِ حِينَ سَمِعْتُهُ تَلَاهَا عَلِمْتُ أَنَّ النَّبِيَّ صلی علیه و آله وسلم،  قَدْ مَاتَ.

  «Аллоҳга онт бўлсинки, Абу Бакр ушбу оятни тиловат қилганини эшитишим биланоқ, оёқларим шу даражада сусайиб қолдики, жойимдан қимирла олмай ерга йиқилдим ва оёқларим мени кўтара олмай қолди ва шу пайт Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} оламдан ўтганларига ишондим».[11]

  Умар ибн Хаттобнинг айрим тарафдорлари унинг Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} вафотларини инкор этганини оқлаш мақсадида қуйидаги сўзларни айтганлар:

  Умарнинг Пайғамбар^(с.а.о)га бўлган муҳаббати жуда ҳам чуқур бўлгани ва шунингдек, Расулуллоҳ^(с.а.о)ни қўлдан бериш натижасида унда пайдо бўлган ғам-қайғунинг шиддатли бўлгани сабабли, Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} вафот этдилар, деган ҳар бир мусулмонга қарши қилич тортиб, уни ўлимга таҳдид қилар эди!!

  Айрим тарихчи олимлар эса Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} вафот этган кунлари Умар ақлдан озиб, мазкур бемаъни  сўзларни айтган эди!![12]

  Аммо юқорида айтилган сўзларнинг барчаси ҳақиқатдан узоқдир. Зероки, Умар Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)}дан сўнг халифалик мансаби борасида Абу Бакр билан келишиб олгани сабабли, Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} вафот этган вақтда Абу Бакр Мадинада ҳозир бўлмагани туфайли, мабодо Бани Ҳошим ва Ансор гуруҳи[13] ул ҳазратдан сўнг мусулмолар устидан халифа ва пешво тайинласинлар учун Абу Бакр Мадинага етиб келгунига қадар Умар уларни йўлдан оздириш мақсадида Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} тирик, оламдан ўтмаганлар, деган сўзлар билан уларни чалғитиб турди.

  Аҳли суннатнинг йирик олими бўлмиш Ибн Абул Ҳадид бу борада шундай дейди:

إِنَّ عُمَرَ لمَّا عَلِمَ أَنَّ رَسُولَ اللهِ6 قَدْ مَاتَ، خَافَ مِنْ وُقُوعِ فِتْنَةٍ فِي الإِمَامَةِ، وَ تَغَلُّبِ أَقْوَامٍ عَلَيْهَا، إِمَّا مِنَ الأَنْصَارِ أَوْ مِنْ غَيْرِهِمْ، فَاقْتَضَتِ الْمَصْلَحَةُ عِنْدَهُ تَسْکِينَ النَّاسِ بِأَنْ أَظْهَرَ مَا أَظْهَرَ مِنْ کَونِ رَسُولِ اللهِ صلی علیه و آله وسلم،  لَمْ يَمُتْ، وَ أَوْقَعَ تِلْکَ الشُّبْهَةَ فِي قُلُوبِهِمْ، حِرَاسَةً لِلدِّينِ وَ الدَّوْلَةِ إِلَي أَنْ جَاءَ أَبُو بَکْرٍ.

  «Умар Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} вафот этганликларини пайқаб қолгач, имомат ва хилофат масаласи хусусида фитна ва қўзғалон юз беришидан ва Ансор гуруҳи ва бошқа саҳобалар халифалик амалини қўлга киритишларидан қўрқди. Шу боис, халоиқни тинчитиб, уларни ором ҳолда сақлаб туришни маслаҳат кўрди ва Абу Бакр келгунига қадар дин ва давлатни қўриқлаш мақсадида Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)}оламдан ўтмаганлар, деган сўзларни изҳор қилиб, инсонлар онгида ушбу шубҳани юзага келтирди».[14]

  Умар хилофат мансаби Ансор гуруҳининг қўлига ёки Ҳошим зурриётидан бўлган имом Али^{(алайҳис салом)}нинг қўлига тушиб қолишидан қаттиқ хавфсираб турар эди. Балки, Умарни қўрқувга солган ягона масала, имом Али^{(алайҳис салом)}нинг халифалик мансаби устига келишлари эди. Негаки, Ансор гуруҳининг номзоди бўлмиш Саъд ибн Убода хилофатни қўлга киритиш учун унчалик ҳам омадга эга эмас эди. Зероки, Ансор гуруҳидан бўлган Авс қабиласи Саъд ибн Убодага қарши эди ва муҳожирлар орасидан эса унга байъат қиладиган бир киши ҳам топилмасди.

  Шу боис, агар Абу Бакрнинг издошлари хилофатни эгаллаш учун имом Али^{(алайҳис салом)}га қарши чиқишмаганида ва ҳатто Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)}нинг муборак жасадлари дафн этилишидан олдин хилофатни қўлга киритиш учун саъй-ҳаракат қилишмаганида эди, шубҳасиз, хилофат амали имом Али^{(алайҳис салом)}нинг қўлларига тушиш билан якунланар эди.

  Шу ҳақиқатни айтиб ўтмоқ лозимки, Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)}га бўлган муҳаббат ва у зотни қўлдан бериш қайғуси Умарни шу даражада таъсирлантириб, Абу Бакр Мадинага етиб келгунига қадар Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)} вафот этмаганлар, дейишга ундаган бўлса, нима учун ул ҳазратнинг муборак жасадларини дафн этишда иштирок этмай, уни у зотнинг мусибат кўрган хонадони орасида қўйиб кетиб, Абу Бакр билан биргаликда шошган ҳолда Сақифаи бани Соида томон йўл олишди ва Ансор гуруҳи билан халифалик тахти устида талашишди?

  Ансор гуруҳи Сақифаи бани Соида номли маконда йиғилишиб, Саъд ибн Убодани Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)}дан сўнг халифа этиб танламоқчилар, деган хабар Умар ва Абу Бакрга етиб келгач, Умар Абу Бакрга шундай деди:

  «Келгин биродарларимиз бўлмиш Ансор гуруҳи томон йўл олайлик ва улар қандай иш қилаётганларига бир назар солайлик. Улар шундай ҳолда Сақифага боришдики, ҳануз Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)}нинг муборак баданларига ғусл берилмаган, кафан қилинмаган ва дафн этилмаган эди ва у зотни шундай ҳолда тарк этиб, уйларининг эшигини ул ҳазратнинг устидан ёпиб кетишди».[15]

  Аҳли суннатнинг йирик тарихчи олими Табарийнинг айтишича; «Абу Бакр ва Умар Сақифаи бани Соида номли маконда Ансор гуруҳи билан халифалик тахти устида талашаётган вақтда имом Али^{(алайҳис салом)} бутун жидду жаҳдлари билан Расулуллоҳ^{(саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи)}нинг муборак баданларига ғусл бериш, кафан қилиш ва дафн этишга машғул эдилар».[16]

 

---

 Манбалар ва кўрсаткичлар: