Najot Kemasi sayti Ушбу сайт Аҳли-Байт ғояси асосидаги соф ва ҳаётбахш Ислом дини ҳақида ишончли манбаларга таяниб теран маълумотларни ҳақиқат изловчиларига тақдим этиб боради.
Related Articles
БИСМИЛЛААҲИР РОҲМАНИР РОҲИЙМ
Ассалому алайкум, қисқа ва фойдали Қуръон тафсири дастурининг ҳурматли томошабинлари ва тингловчилари. Қуръоннинг 111-Масад сурасининг тафсири билан хизматингиздамиз.
Олдинги суҳбатимизда Масад сурасини қисман таржима ва тафсир қилган эдик. Ушбу суҳбатимизда Масад сурасининг тафсирини давом эттириш билан қуйидаги саволларга жавоб беришга ҳаракат қиламиз:
- Қуръонда неча хил эр-хотинлар зикр қилинган?
- Бу оятлардан қандай сабоқлар оламиз?
Қуръоннинг 111-Масад сураси тафсирини давом эттиришда бизга ҳамроҳ бўлинг!
Қуръонда тўрт хил эр-хотинлар зикр қилинган:
- Хайрли ва яхши ишларда ҳамфикр ва ҳамжиҳат бўлган эр-хотинлар:
Қуръони Каримда айний намуна сифатида етимларга, асирларга ва мискинларга таом берган ҳазрати Али ва ҳазрати Фотимаи Заҳро (алайҳимас салом) келтирилганлар:
﴿وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيتِيمًا وَأَسِيرًا﴾
«Ўзлари таомни суйиб – хоҳлаб турсалар-да, уни мискин, етим ва асирга берурлар». (Инсон сураси, 8-оят)
- Ёвуз ишда бирга ва ҳамжиҳад бўлган эр-хотинлар:
﴿تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ وَتَبَّ … وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ﴾
«Абу Лаҳабнинг икки қўли кесилсин! Ҳалок бўлсин! Ва унинг ўтин кўтарувчи ҳолда хотини ҳам дўзах оловига киради». (Масад сураси, 1 ва 4-оятлар)
- Эр тўғри ва ҳақ йўлда, бироқ аёл эса ботил йўлда бўлган эр-хотинлар; Қуръонда бундай эр-хотинларга ҳазрати Нуҳ пайғамбар ва ҳазрати Лут пайғамбар мисол қилиб келтирилган. Зероки, бу икки пайғамбарнинг хотинлари уларга иймон келтирмай, уларнинг душманлари томонига ўтиб, бу икки пайғамбарга хиёнат қилишган. Қуръонда бу ҳақда шундай дейилган:
﴿ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِينَ كَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وَامْرَأَتَ لُوطٍ ۖ كَانَتَا تَحْتَ عَبْدَيْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَيْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ يُغْنِيَا عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَيْئًا وَقِيلَ ادْخُلَا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِينَ﴾
«Кофирлар бўлганлар учун Аллоҳ Нуҳнинг хотини ва Лутнинг хотинини мисол қилиб келтирди. У иккиси бандаларимиздан икки солиҳ банданинг қарамоғи остида яшардилар. Лекин у иккиси уларга хиёнат қилишди ва ўша икки пайғамбарга хотин бўлишлари улардан Аллоҳнинг азобини узоқлаштиришда ёрдам бермади ва азоб келганда уларга: «Кирувчилар билан бирга дўзах оловига киринглар», дейилди». (Таҳрим сураси, 10-оят)
- Аёл тўғри ва ҳақ йўлда, лекин эр ботил йўлда бўлган эр-хотинлар; Қуръонда бундай эр-хотинларга Фиръавн ва унинг аёли Осия мисол қилиб кўрсатилган:
﴿وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِندَكَ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَنَجِّنِي مِن فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ﴾
«Аллоҳ иймон келтирганларга Фиръавннинг аёлини мисол қилиб келтирди. У: «Эй Раббим, мен учун Ўз ҳузурингда жаннатда бир уй қургин. Мени Фиръавндан ва унинг қилмишидан қутқаргин ва мени бу золим қавмлар чангалидан қутқаргин, деди». (Таҳрим сураси, 11-оят)
Абу Лаҳаб хотинининг қимматбаҳо тақинчоғи бор эди. У ўз тақинчоғини Пайғамбарга қарши душманлик қилиш йўлида ишлатишга қасам ичган эди:
فِي جِيدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَدٍ ﴿٥﴾
«Ҳолбуки, у аёлнинг бўйнида хурмо пўстлоғидан бўлган арқон бордир». (Масад сураси, 5-оят)
Ҳазрати Али (алайҳис салом) Муовияга ёзган мактубда:
«مِنَّا خَيْرُ نِسَآءِ الْعَالَمِينَ وَمِنْكُمْ حَمَّالَةُ الْحَطَبِ»
«Аёлларнинг энг яхшиси биздан ва дўзах оловига ўтин ташувчи аёл эса сизлардандир», деб айтганлар.
Манба: Наҳжул Балоға, 28-мактуб.
Салмон Форсий Пайғамбар (соллаллоҳу алайҳи ва олиҳи васаллам)нинг Аҳли-Байтларидан бўлиш даражасига кўтарилди, лекин у зотнинг амакилари Абу Лаҳаб эса Аллоҳнинг лаънатига дучор бўлди. Абу Лаҳабнинг хотини Умми Жамил Пайғамбарнинг йўлларига ўтин ташлагани учун «حَمَّالَةَ الْحَطَبِ» “Ҳаммаалатал-ҳатоб” таъбири унинг дўзахга кириши ўтин орқалаган ҳолда эканига ишора бўла олади.
Инсоннинг қўли ва билаги саъй-ҳаракат қилиш учун бўлиб, саъй-ҳаракат қилиш эса исталган мақсадга эришиш учундир. Абу Лаҳабнинг кўзлаган мақсади ислом динининг ривожланишига тўсқинлик қилиш эди ва у бу йўлда кўп уринди, аммо мақсадига эриша олмади. Шу боис, унинг қўл ва билагининг саъй-ҳаракатлари зое кетди:
﴿تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ وَتَبَّ﴾
«Абу Лаҳабнинг икки қўли кесилсин! Ҳалок бўлсин!». (Масад сураси, 1-оят)
Масад сурасидан олинадиган сабоқлар:
- Нобакор ва ёвуз кишилардан безор эканини эълон қилиш диннинг бир бўлагидир: ﴾ تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ﴿
- Муқаддас нарсаларни таҳқирлаб ҳақорат қилишнинг жазоси абадий лаънатга дучор бўлишдир: ﴿ تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ﴾
- Биз куфрнинг бутунлай нобуд бўлиши учун дуо қилишимиз керак. «يَدا» “Ядаа” икки қўлнинг кесилиши саъй-ҳаракатларнинг самарасиз эканлигининг белгисидир.
- Душманлик қилувчиларга ўзларидек жавоб беринг. Пайғамбарга: «تَبًّا لَكَ» «Сенга ҳалокат бўлсин!» деганларга жавобан Аллоҳ таоло:
﴿تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ وَتَبَّ﴾
«Абу Лаҳабнинг икки қўли кесилсин! Ҳалок бўлсин!», деди.
- Ғоявий тизимда тартиб-қоидалар муносабатлардан устун туради: ﴾تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ﴿
- Молу мулк ва бойлик пайғамбарлар душманларининг асбоб ва воситаларидандир:
﴿مَا أَغْنَىٰ عَنْهُ مَالُهُ وَمَا كَسَبَ﴾
«Унга на бойлиги, на қўлга киритган нарсаси фойда бермади». (Масад сураси, 2-оят) Абу Лаҳаб ўз сармоя ва бойлигини Ислом динини йўқ қилиш учун сарфлаган бир бой-бадавлат киши эди.
- Фасод ва бузғунликдан ҳам ёмонроғи уни такрорлашдир: ﴾حَمَّالَةَ الْحَطَبِ﴿
- Аллоҳнинг ғазаби қаршисида на мол-мулк ва бойлик, на ҳаракат ва тиришиш билан қўлга киритилган ҳар нарса фойда бера олади. Хоҳ молу дунё ва бойлик бўлсин, хоҳ мақому мансаб ва унвон бўлсин ёки ҳокимият ва шон-шуҳрат бўлсин, ҳеч бири Аллоҳнинг қаҳру ғазаби қаршисида сира асқотмайди:
﴿مَا أَغْنَىٰ عَنْهُ مَالُهُ وَمَا كَسَبَ﴾
«Унга на бойлиги, на қўлга киритган нарсаси фойда бермади». (Масад сураси, 2-оят)
- Аллоҳнинг қаҳру ғазаби золимларга нисбатан узоқда эмас:
﴿سَيَصْلَىٰ نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ﴾
«У тез орада алангали дўзах оловига киради». (Масад сураси, 3-оят)
- Бу дунёда айш-ишратда яшаш охират кунида хор бўлишга олиб келади:
﴿فِي جِيدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَدٍ﴾
«Ҳолбуки, у аёлнинг бўйнида хурмо пўстлоғидан бўлган арқон бордир». (Масад сураси, 5-оят)
﴿الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴾
«Барча ҳамд-мақтов, оламлар мураббийси бўлмиш Аллоҳга хосдир».
Келгуси суҳбатимизда Қуръоннинг 110-Наср сурасининг таржима ва тафсирини тақдим этамиз. Яна учрашгунча барчангизни Меҳрибон ва Раҳмли Аллоҳга топшираман. Унинг паноҳида омон бўлинг!
