Маод

   Кўпчилик инсонлар ўзидан охират олами ҳақида сўраб: «Ўлимдан кейинги охират олами ҳам худди бу дунёга ўхшайдими ёки ундан фарқи борми? Охират оламидаги неъматлар, жазо ва азоблар, бир сўз билан айтганда, охират оламининг тузими ва қонун-қоидалари бу дунёникига ўхшайдими?», деб айтишади.

Амалларнинг мужассам ҳолда намоён бўлиши   Диққатга сазовор бўлган нарса шундан иборатки, Қуръони Каримнинг кўплаб оятларидан маълум бўлишича, қиёмат кунида биз бажарган амалларимиз тирилиб, турли кўринишларда кўзимиз ўнгида намоён бўлади. Ажр-мукофот ато этилиш ва жазоланишнинг энг муҳим ҳиссаларидан

  Қиёмат кунида юз берадиган маод ва қайта тирилиш ҳақида сўраладиган муҳим саволлардан бири қуйидагидан иборат: «Маод ва қайта тирилиш фақатгина руҳий шаклда рўй берадими ёки инсоннинг бадани ва жисми ҳам нариги оламга қайтариладими?» Бошқа таъбир билан айтганда;

Ақлий далиллар   Ақлнинг айтишича, руҳ ва бадан ўзаро бир-биридан айри ва жудо бўлмиш икки ҳақиқат эмас, балки у иккиси мустақил бўлиши билан бирга, бир-бири билан ўзаро чамбарчас боғлиқ бўлиб, инсоннинг икки таркибий қисмидир. Шу боис, у иккиси биргаликда тарбияланиб, биргаликда такомил топишади. Табиийки, улар ўзларининг абадий ва мангу ҳаётларини …

Одамзот қачондан бери руҳ ҳақида фикр юритишни бошлаганини ҳеч ким билмайди. Фақат шуни айта оламизки, инсон аввалдан ўзи билан бошқа жонзотлар ва ҳайвонотлар орасида ва шунингдек, ўзи билан тош, ёғоч, тоғ ва саҳро каби жонсиз ашёлар ўртасида фарқ борлигини фаҳмлаган.

2. Руҳнинг ташқи оламни намоён этиш хосияти   Биз вужудимизда физикавий ва кимёвий жараёнларнинг борлигини яхши биламиз. Меъда ва юракнинг ҳаракати физикавий жараён бўлса, аммо овқат учун меъда ва безлардан сўлакларнинг ажралиб чиқишининг таъсири кимёвий омилдир. Шунга ўхшаш физикавий ва кимёвий

 Кўпчилик одамлар: «Аллоҳ бизни нима учун яратган?» деб сўрайдилар. Гоҳида эса олдинроққа силжиб: «Ўзи бу кенг ва улкан жаҳоннинг яратилиш ҳикмати нимадир?» дейишади. Боғбон дарахтни мева учун экади ва деҳқон ерни маҳсулот олиш учун ағдариб, уруғ сепади. «Буюк жаҳонни яратувчи Боғбон нима мақсадда бизларни яратган?»

  Агар борлиқ оламнинг тузилмасига ва яратилиш қонун-қоидаларига бир оз диққат билан назар солсак, у ҳолда жаҳондаги ҳар бир нарса ўз ўрнида тартиб-интизом билан қўйилганлигини ва ҳар ерда қонун-қоида ҳукм сураётганини яққол кўрамиз.   Инсон организмида ҳам одилона тузум ва тартиб – интизом шу қадар нозик ва ораста тарзда яратилганки,

  Қуръоннинг ушбу ҳақиқатга гувоҳлик беришича, бутпараст мушриклар ва шунингдек бошқа кофирлар нафақат Пайғамбаримиз (саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи васаллам) яшаган асрда, балки бошқа асрларда ҳам маод ва ўлимдан сўнг қайта тирилиш ҳақида эшитишганида таажжубланиб, қўрқувга тушишар эди. Ҳатто уларга бу хабарни етказган кишини мажнун ва телба деб айтишар эди:

  Ўтган дарсларда айтиб ўтганимиздек худошунослик инсоннинг фитрати ва табиатида жой олган. Агар инсоннинг ички дунёсидаги огоҳ ва ноогоҳ қисмини тинтиб кўрсак, бу жаҳонни мақсад, режа-дастур ва илм узра яратган Тангри таолога нисбатан унинг имони, ишончи ва муҳаббатини фаҳмлаб оламиз.