Home / Савол-жавоблар / Эътиқодий-фиқҳий / Нима учун Аллоҳ таоло Шайтонга муҳлат берди?

Нима учун Аллоҳ таоло Шайтонга муҳлат берди?

Ассалому алайкум Нажот Кемаси жамоаси. Мен бир савол доимо қизиқтириб келади. Шайтон Аллоҳ таолонинг Одам алайҳиссаломга сажда қилиш учун буюрган фармонидан бош тотиб Унинг даргоҳидан қувилгач, “ахир нима учун Худо Шайтоннинг истаганига хўп деб, Қиёматгача унга одамларни йўлдан уриши учун муҳлат берди?”.

Жавобларингиз учун олдиндан катта раҳмат.

  • Ҳурман билан
  • Дилбар

БИСМИЛЛАҲИР РОҲМАНИР РОҲИЙМ

Ва алайкум ассалом ва раҳматуллоҳ ҳурматли синглимиз.

Кўп одамларни қизиқтирадиган ва жавобини билиб олиш зарур бўлган жуда яхши саволни ўртага қўйдингиз.

Аввало, Аллоҳ таоло Шайтоннинг истагини қабул қилиб, унга бу дунёда маълум вақтгача, қиёмат кунигача ёки Имом Маҳдий (ажжалаллоҳу таоло фаражаҳуш-шариф) зуҳур қилиб, яъни ғойибликдан чиқиб бутун ер юзида адолатли давлат тузгунларига қадар яшаб юришига изн берганлиги – бу фақат салбий баҳоланадиган ҳолат эмас. Нимага деганда, одамзотнинг маънавий юксалиши ва чиниқиши учун баъзи бир тўсиқ ва монелар бўлмоқлиги зарур. Ундан ташқари, Аллоҳ таоло биз инсонларни ўз ҳолимизга ташлаб қўймай, бизларни Шайтоннинг макру-ҳийлаларива васвасалари ҳамда қай тарзда душманлик қилишидан огоҳ этди.

Иккинчидан, инсон Аллоҳ таоло тарафидан ато этилган ақл номли кучли бир неъмат ва қувватдан баҳраманд бўлиб, унга доимо тўғри йўлни кўрсатишда ва ҳидоят йўлидан адашмасликда ёрдам беради. Қуръони каримнинг кўпгина ояти карималарида ақл юритиб тафаккур қилишга чақирилган ва ҳадиси шарифларда ақлга ҳидоят ва ёруғ йўлни кўрсатувчи Аллоҳнинг ботиний, яъни ички пайғамбари дейилган. Бу ботиний пайғамбар ёрдамида зоҳирий, яъни ташқи пайғамбарни таниб олиш ва унга эргашиш мумкин бўлади.

Учинчидан, Шайтоннинг борлиги унинг йўли Аллоҳ таолонинг кўрсатган сиротул мустақим, яъни тўғри йўлига зид эканлигини тақозо этади. Шунинг учун тўғри йўлни аниқлашнинг бир мезони – бу Шайтон юрган ва кўрсатган йўлдан юрмасликдир. Яъни Шайтон қилган ҳар қандай амалдан ва унинг тутган йўлидан узоқлашиш лозимдир. Мисол тариқасида, Шайтон кибр ва катталик қилгани учун Аллоҳнинг даргоҳидан қувилди ёки Аллоҳга итоатсизлик қилиб, сажда қилишдан бўйин товлади ва ҳоказо. Демак, биз инсонларга Шайтоннинг ёмон амаллари ибрат бўлмоғи зарур.

Тўртинчидан, Аллоҳ таоло инсонни фитратан, илоҳий табиат билан қалбида яхшилик ва эзгуликни танийдиган қилиб яратган. Шунинг учун, Аллоҳ таоло инсонни Шайтонга қарши курашувчи кучли ҳис-туйғу билан таъминлаб қўйгандир.

Бешинчидан, Шайтонга инсонларни гумроҳ қилиш учун муҳлат берилган бўлса, бошқа тарафдан эса ҳидоят йўлини тутмоқчи бўлган одамлар малоикалар билан қўллаб-қувватланганлар. Улар инсонга ёрдамчи куч сифатида юбориладилар.

Олтинчидан, Аллоҳ таоло инсонга ихтиёр ва танлаш ҳуқуқини ато этиб, ҳар иккала йўлни, ҳидоят ва залолат йўлини инсонга кўрсатиб қўйган. У бу борада Қуръони каримда шундай марҳамат қилган:

إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا

«Албатта, Биз унга [инсонга] йўл кўрсатдик. (У эса) ёки шукр қилувчи [Аллоҳ кўрсатган тўғри йўлни тутувчи] ёки куфр қилувчи [Шайтон кўрсатган куфру-залолат йўлини тутувчи] бўлди» (Инсон сураси/ 3-оят).

Энди инсон ўз ирода-ихтиёри ва танлови билан ё Аллоҳ таоло кўрсатган ҳидоят ва бандалик йўлидан бориб, фаришталардан ҳам юқорироқ мақомга кўтарилади ёки Шайтон кўрсатган залолат ва гумроҳлик йўлидан бориб, энг тубан ва разил махлуқотга айланади.

Еттинчидан, Шайтонга Қиёмат кунигача муҳлат берилганлигини Аллоҳ таолонинг теран ҳикмати асосида ва одамларнинг инсоний камолотга етишлари учун бир имтиҳон ва синов воситаси, деб билиш керак. Зероки, Аллоҳ таоло биз иймон келтириб мўмин ва мусулмон бўлдик, – деб айтишимизни қабул қилмай, бизнинг иймон ва эътиқодимиз қай даражада эканлигини маълум қилиш учун ҳаммамизни қаттиқ синовдан ўтказади. Ундан кейин ҳақиқий мўмин-мусулмон эканимиз ёки Худо кўрсатмасин, йўлдан адашган гумроҳ эканлигимиз ошкор бўлади.

Бу борада Аллоҳ таолонинг каломи бўлмиш Қуръон оятларини кўздан кечирамиз:

مَّا كَانَ اللَّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلَىٰ مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ حَتَّىٰ يَمِيزَ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ ۗ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ

«Аллоҳ мўминларни мана шу турган ҳолатингизда [яъни ким чинакам мўмину, ким гумроҳлиги маълум бўлмаган ҳолатда] ташлаб қўймас. Ҳали У нопокни покдан ажратади. Аллоҳ сизларни ғайбдан хабардор қилиб қўймас» (Оли Имрон сураси/ 179-оят).

أَحَسِبَ النَّاسُ أَن يُتْرَكُوا أَن يَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا يُفْتَنُونَ

«Одамлар: «биз иймон келтирдик» дейишлари билан имтиҳон қилинмай, тарк этилишларини ўйлайдиларми?» (Оли Имрон сураси/ 179-оят).

Иймон калимасини оғизда айтиш осон. Ҳар ким ҳам, иймон келтирдим, деб айтавериши мумкин. Аммо тил билан айтилган калима дилдан чиққанми ёки йўқми, буни аниқлаш учун банда синов-имтиҳондан ўтиши керак.

Юқоридаги жавобларимиздан маълум бўладики, Шайтонга қиёмат кунига қадар муҳлат берилгани – бу биз инсонларнинг синалишимиз ва бунинг натижасида чиниқиб маънавий юксалишимиз, инсоний камолот ва етуклиликка эришиб, фаришталардан ҳам юқорироқ мақомларга кўтарилишимиз учундир.

  • Эҳтиром ила:

  • Нажот Кемаси таҳририяти

Share

Check Also

Вузу (таҳорат) олганда оёқларга масҳ тортиладими ёки ювиладими? (7)

БИСМИЛЛААҲИР РОҲМАНИР РОҲИЙМ ТАҲОРАТДА ИХТИЛОФ ПАЙДО БЎЛИШИНИНГ САБАБЛАРИ Албатта, Ислом дини умумбашарий дин бўлиб, бутун …

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.