Ёлғоннинг зарари қанча кўп бўлса, ростгўйликнинг ҳам афзалликлари шунча кўпдир. Ҳақгўйлик энг гўзал фазилатлардан биридир, ёлғон эса жирканч хусусиятлардан биридир.

Ахлоқ жамият ҳаётида ва миллатни такомиллаштиришда муҳим омиллардан биридир. Улар башарият билан бирга пайдо бўлган. Боадаблиликнинг инсоният қалбига ором, бахт ва осойишталик келтиришидаги аҳамиятини ҳеч ким инкор эта олмайди; унинг ижтимоий ва жамоат даражасида хулқ ва тафаккурнинг ягоналиги асосларини мустаҳкамлашда фойдали ва ҳал этувчи таъсир этишига ҳеч ким шубҳа қилмайди.

Диний раҳнамоларнинг ҳаётлари  биз учун шараф, эзгулик, олижаноблик ва инсонийлик дарсидир. Уларнинг маънавий сифатлари улар қолдирган амалий дарсларда аниқ равшан намоён бўлади. “Кунлардан бирида Имом Али ибн ал Ҳусайн ас Сажжод (а) ўз издошлари  даврасида ўтирганларида у кишига қариндош бир одам келиб имом (а) ни ҳақорат қилади.

Инсонга душманлик ва бошқаларга нисбатан  нафрат ҳиссидан ортиқ таъсир кўрсатишдек оғир юк ва ёки руҳият ва хулқни пароканда қиладиган нарса йўқ. Нафрат инсоннинг бахти ва роҳатига энг зарарли таъсир кўрсатувчи ҳиссиётлардан биридир. Нафрат ғазаб ҳиссидан келиб чиқади ва инсоннинг маънавий мувозанатини бузади.

  Одамнинг жамиятдан қочиб якка ҳолда яшай олмаслигига шубҳа йўқ. У (бошқаларга) боғлиқ мавжудот бўлиб, эҳтиёжларининг чегараси йўқдир. Инсоннинг ижтимоий боғлиқлиги унга бошқа одамлар билан ҳамкорликда яшаш имконини бериб, уларнинг табиати ва эҳтиёжи билан мослашади. Ижтимоий ҳаёт инсоннинг ўз ҳаётидаги муваффақиятларига боғлиқ бўлган маълум қоидалар ва мажбуриятлар билан чегараланган турли талабларга …

Инсон идрокли бўлмоғи лозим. Шунинг учун ҳам у инсондир. Инсоният жамиятидаги тараққиёт бутунлайича унинг аъзолари ўртасидаги ўзаро келишувчиликка боғлиқдир. Ҳар бир шахс ўзининг бошқалар билан, ўзига монанд одамлар билан муносабатларини ҳақиқат ва ҳаққоният асосида тузмоғи лозим: бунда у парчаланиш ёки келишмовчиликни келтириб чиқариши мумкин бўлган ҳар қандай ҳаракатлардан қочишга интилмоғи …

Инсоннинг ўз ҳаёти давомида муҳим мажбуриятларидан бири унинг қасамёдга содиқлигидир. Инсон шундай тарзда яратилганки, у бир томондан қасамини бузган вақтда пушаймонлик ҳиссини туйса, иккинчи томондан унга амал қилганда қониқиш ҳиссини сезади.

Масъулиятнинг турли хилдаги шакллари Инсон ўзининг масъулиятини ҳақ ва ноҳақ ўртасидаги фарқни англаш ҳолатида бўлганда сезишни бошлайди. Фақат ўшандагина у ҳаёт қоидаларига амал қилиш, инсоннинг бахти ва омади тобеъ бўлган қатъий қоидаларга амал қилиш қобилиятига эга бўлади. Бошқача қилиб айтганда, у бир томондан  ўзининг  хулқи билан иккинчи томондан эса бадани …

.Ҳаммамиз биламизки исломнинг муваффақиятларга эришувида шарт-шароит яратган омиллардан бири Пайғамбар (с.а.в)нинг баркамол ахлоқларидир. Бу факт Қуръони Каримда келтирилган  бўлиб, Аллоҳ  таоло шундай дейди: “Агар қўпол, қаттиқ дил бўлганингизда эди, албатта атрофингиздагилар тарқалиб кетган бўлар эди”.(Қуръон 3 :158)

У Ўз нишоналарини сизга кўрсатгай, сиз эса уларни кўриб тaнигайсиз. Ярaтилиш aломида Aллоҳ тaолонинг илмини, қудратини, ҳикматини исботлайдиган сон-саноқсиз нишонлар бордир. Ҳар бир борлиқ ўзида кўп сондa илоҳий белгиларни ошкор этмоқдaдир. Аллоҳ таоло шундай дейди: