Эътиқодий-фиқҳий

Аҳли суннат деб аталмиш бир гуруҳ мусулмонларнинг этиқодича, Ислом пайғамбари (саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи васаллам) дунёдан риҳлат қилаётганларида ҳеч кимни ўзларидан сўнг халифа, ворис ва раҳбар этиб тайинламаганлар.

3. Ижмо ва шўро (кенгаш)   Фараз қилайлик Пайғамбаримиз (саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи васаллам) халифа ва ўринбосар тайинлаш масаласи хусусида ҳеч нарса демай ва бу ҳаётий масалани эътиборга олмай, умматнинг ўзига ҳавола қилганлар ва «ижмо» йўли билан халифа ва раҳбар танламоқ мусулмонларнинг зиммасидаги вазифадир.

Севимли пайғамбаримиз ҳазрат Муҳаммад Мустафо (саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи васаллам) нинг пок руҳларига ва ул зотнинг Аҳли Байтларига салому салавот йўллаб, ушбу мақоламизни ҳузурингизга тақдим этамиз.  Инсон ўз тажрибалари, қўлидаги мавжуд воситалар, имкониятлар ва муқояса йўли билан бирор бир нарсанинг мавжудлигини аниқлай олмаса, уни рад этиши жоиз эмас.

Энг аввало ушбу масалада ўта муҳим нуктага таважжуҳ қилмоқлик зарурдир, у эса қуйидагидан иборат:  Қуръони Карим таълимоти бўйича, «имомлик мартабаси» бир инсон ета олиши мумкин бўлган энг юқори ва улуғ мақомдир.

 Пайғамбарларнинг юборилиши зарурлиги хусусида қилган суҳбатларимиздан имомга бўлган эҳтиёжимизни ҳам тушунишимиз мумкин. Чунки, айнан ўша суҳбатимиздаги далилларни имомат масаласида ҳам келтиришимиз мумкин. Негаки, кўп ўринларда уларнинг кўрсатадиган йўл-йўриқлари ва дастуриламаллари айнан бир хил бўлади.

  Ҳазрат пайғамбаримиз Муҳаммад Мустафо (саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи васаллам) дан сўнг мусулмонлар икки гуруҳга бўлиниб кетганини биламиз:  Бир гуруҳ Пайғамбаримиз ўзларидан кейин ўринбосар ва ворис тайинламай, бу ишни умматнинг зиммасига топширганлар

  Жавoб: Аллoҳнинг танлаган сoлиҳ ва пок бандалари ва Унинг авлиёларини ёдга олиш мақсадида уларнинг туғилган кунларини маросим қилиб нишoнлаш ақл – идрок эгаларининг нуқтаи назари бўйича, ойдин бир масала бўлиб, унинг ҳеч қандай ёмoн жойи йўқдир.

БИСМИЛЛАҲИР РОҲМАНИР РОҲИЙМ Жавоб: Тавассул – бу Аллоҳга яқинлашиш мақсадида Унинг xос бўлган юксак мартабали ва азиз бандаларини ўртага қўйиб, Унинг даргоҳига восита қилмоқ демакдир. Ибн Манзур ўзининг «Лисонул араб» номли луғат китобида «тавассул» ҳақида айтади: «تَوَسَّلَ إِلَيْهِ بِكَذَا، تَقَرَّبَ إِلَيْهِ بحرمةٍ آصِرَةٍ تَعْطِفُهُ عَلَيْهِ» «Бирор шахсга фалончи нарсани васила …

Жавoб: Ширк ҳақида сўз очишдан олдин тавҳид (яккаxудoлик) ва ширкнинг маъно-моҳияти нима эканини аниқлаб oлиш зурур бўлади. Ушбу тушунчаларга ойдинлик киритиш учун Қуръoн ва суннат (ҳадис)ларга мурoжаат қилмoқ лoзим бўлади.

 Жавoб: Маълумки, муқаддас Ислом дини жаҳоний ва абдий бўлиб, шак-шубҳасиз, азиз пайғамбаримиз Муҳаммад Мустафо (саллаллoҳу алайҳи ва oлиҳи васаллам) ҳаётлик даврларида умматга раҳбарлик ва етакчилик қилиш ул зотнинг зиммаларидадир.