Бу дарсда буюк бир ўлка бўлмиш ўз вужудимиздан ташқарига чиқиб, бошқа бир мавжудотлар оламига сайр қилиб, уларнинг ажойиб низомига бир назар ташламоқчимиз. Ҳарчанд ҳали буюк ўлка бўлмиш ўз вужудимизнинг етти шаҳридан бир кўчасини ҳам кириб кўрмаган бўлсак ҳам.

 Яратилган жаҳоннинг қайси бурчагига кўз ташламайлик, унда «назму тартиб» ва «мақсад» ва «режа-дастур»ни очиқ-ойдин кўришимиз мумкин. Ушбу масаланинг бир неча намуналарини кўриб чиқишимиз учун бу дарсда сиз азиз ўқувчиларга бир неча кичик ва катта мисоллардан келтирмоқчимиз.

Ислом юзага келган дастлабки вақтлaридaноқ, илм ва таҳсил олишни ҳимоя этган ва таҳсил олмоқни ҳар бир мусулмон инсон учун вожиб ва фарз, деб ҳисоблагандир. Мaориф ва таълим-тарбиянинг меъёрини қўлга киритиб, илмни яшириб, бошқалaргa ўргатмасликни тақиқлайди.

Борлиқ ато этувчи ва Раҳмли Аллоҳ номи билан   (أَفَلا يَنْظُرُونَ إِلَى الإبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ)  «Ахир улар Туянинг қандай яратилганига назар солмайдиларми?!» (Ғошия сураси 17-оят)    Коинот… Қандай ҳам сирлидир!!! Қандай ҳам кенг ва қизиқарлидир! Кечқурун чоғи самога боқсaнгиз, гўёки поёни кўринмаган дарёдa бўлганингизни ҳис қилиб, юлдузлaрнинг сизни қамраб олганини …

   Ташқи йўл  Атроф-муҳитга оддий назар солишимиз билан дунёдаги бор нарсалар шунчаки тартибсиз ҳолда эмас, балки маълум низом асосида қурилганлигига амин бўламиз. Гўёки, яратилган олам тизими тартиб-қоидага бўйинсунган ҳарбий қўшинлар каби гуруҳларга бўлиниб, муайян мақсад сари кетаётгандек туюлади.

  Айтиб ўтганимиздек, Худони инкор қилувчилар ҳам қалбларининг тубида Аллоҳга имонлари бордир.   Шубҳасиз, баъзи одамлар учун қандайдир муваффақиятлар уларни мағрур қилади, қалбларидаги бор ҳақиқатни ҳам унутадилар.

  Олдинги мақолада шу масалага келиб етдикки, ҳамиша қалбимиз тубидан тавҳид ва яккахудолик нидосини эшитамиз, айниқса уни оғир дамларда кўпроқ ҳис қилиб, ихтиёрсизлик билан Аллоҳни ёдга оламиз ва Унинг чексиз қудрати ва фазлу марҳаматидан мадад сўраймиз.

  Аллоҳни таниш йўллари ҳақида қадимдан ҳозирги даврга қадар жуда кўплаб китоблар ёзилгандир. Донишмандлар ва бошқалар орасида кўплаб мунозаралар бўлиб ўтгандир. Уларнинг ҳар бири ушбу ҳақиқатни англаш учун маълум бир йўлни танлашган.

1. Аллоҳни таниш ва илмдаги муваффақиятларФараз қилинг дўстингиз бирон сафардан сизга китобни ҳадя қилиб олиб келди. Китобни бераётиб унинг муаллифи жуда ақлли донишманд эканлигини айтса, албатта сиз бу китобни шунчалик кўз югуртириб ўқиб чиқмай диққат билан ўқийсиз.

Нима учун оламнинг яратувчиси ҳақида фикр юритамиз?   1. Дунёнинг яратилиши ҳақида билишга интилиш иштиёқи фитратимизда бордир.   Ҳар бир инсон қуйидаги саволларга жавоб олишни истайди: