Home / Шариат қонунлари / Никоҳ / Доимий никоҳ қай тарзда ўқилади? Ва унинг ўқилиш шароитлари қандай?

Доимий никоҳ қай тарзда ўқилади? Ва унинг ўқилиш шароитлари қандай?

БИСМИЛЛААҲИР РОҲМАНИР РОҲИЙМ

Жавоб: Агар домий никоҳ сийғасини эркак ва аёлнинг ўзлари ўқийдиган бўлсалар, биринчи бўлиб аёл шундай айтади:

زَوَّجْتُكَ نَفْسي عَلَيٰ الصِّدَاقِ الْمَعْلوُم

Таржима: «Мен ўзимни сизнинг хотинингиз қилдим (ёки сизнинг никоҳингизга киргиздим) белгиланган маҳр асосида»

Шундан сўнг, эркак киши вақт ўтказмасдан дарҳол қуйидагича жавоб қайтаради:

قَبِلْتُ التَّزْوِيجَ

Таржима: «Қабул қилдим бу унашувни (никоҳни)»

Ушбу тарзда никоҳ ўқилса, саҳиҳ ва тўғри бўлиб, эркак ва аёлнинг ўртасида эр-хотинлик алоқаси пайдо бўлади.

Никоҳ ўқишнинг иккинчи йўли эркак томонидан бир киши вакил бўлиб, аёл томонидан ҳам бошқа бир киши вакил бўлиб никоҳни жорий этадилар. Шунда агар мисол тариқасида, аёлнинг исми Фотима ва эркакнинг исми Аҳмад бўладиган бўлса, аёл кишининг вакили биринчи бўлиб никоҳ сийғасини қуйидагича айтади:

زَوَّجْتُ مُوَكِّلَتي فَاطِمَةَ مُوَكِّلَكَ اَحْمَدَ عَلي الصِّدَاقِ الْمَعْلوُمِ

Таржима: «Мени вакил қилган Фотимани сизни вакил қилган Аҳмадга унаштирдим (ёки унинг хотини қилдим) белгиланган маҳр асосида»

Шундан сўнг, эркак кишининг вакили вақт ўтказмасдан дарҳол қуйидагича жавоб қайтаради:

قَبِلْتُ التَّزْويجَ لِمُوَكِّلِي اَحْمَدَ عَلَيٰ الصِّدَاقِ الْمَعْلوُمِ

Таржима: «Қабул қилдим бу унашувни (никоҳни) мени вакил қилган Аҳмад учун белгиланган маҳр асосида»

Никоҳ ўқишнинг учинчи йўли шуки, бир киши ҳар иккала томондан, аёл томонидан ҳам, эркак томонидан ҳам вакил бўлиб, бир ўзи якка ҳолда никоҳ сийғасини жорий этиб, дастлаб аёл кишининг вакили бўлган ҳолда шундай айтади:

زَوَّجْتُ مُوَکِّلَتِی فَاطِمَةَ لِمُوَکِّلِی اَحْمَدَ عَلَيٰ الصِّدَاقِ الْمَعْلُومِ

Таржима: «Мени вакил қилган Фотимани мени вакил қилган Аҳмадга унаштирдим (ёки унинг хотини қилдим) белгиланган маҳр асосида»

Тезлик билан унинг ўзи эркак кишининг вакили бўлган ҳолда ўзи ўқиган никоҳга қуйидагича жавоб қайтаради:

قَبِلْتُ التَّزْويجَ لِمُوَكِّلِي اَحْمَدَ هَکَذَا

Таржима: «Қабул қилдим бу унашувни (никоҳни) мени вакил қилган Аҳмад учун худди шу тарзда»

Никоҳ ўқиётиб, бир неча масалага риоя қилмоқлик лозим:

1. Никоҳ ўқишдан олдин аёл кишининг таклифига биноан, маҳр белгиланиши шарт ва маҳр қанча миқдорда белгиланиши хусусида шариати исломияда муайян миқдор вожиб қилиб белгиланмаган, балки икки тараф келишган ҳолда маҳрнинг миқдорини белгилаш мумкин.

2. Никоҳ сийғасини ўқиш «Ижоб» ва «Қабул»дан иборат бўлиб, аёл киши ёки унинг вакили «Ижоб»ни назарда тутмоғи лозим ва шунингдек, эркак киши ёки унинг вакили ушбу «Ижоб»ни «Қабул» қабул қилиб олиши шарт. Соддароқ таъбир билан айтганда, бир-бирига мутлақо номаҳрам бўлган икки нафар никоҳ ўқиш билан уларнинг ўратасида эр-хотин ва маҳрам бўлиш ҳолати юзага келишини назарда тутмоқ лозим.

3. Никоҳ сийғасини мозий (ўтган замон) шаклида жорий этмоқ зарур, яъни «Мен ўзимни сизнинг хотинингиз қилдим ёки сизнинг никоҳингизга киргиздим», деб айтиш шарт ва агар музореъ (келаси замон) шаклида, яъни «мен ўзимни сизнинг никоҳингизга киргизаман» деб айтса, аксари мужтаҳидларнинг фатволарига кўра, ўқиган никоҳи тўғри ва саҳиҳ бўлмайди.

4. Никоҳ ўқиётиб, никоҳнинг муддати тайин этилмаса, балки фақатгина маҳрни тилга олиш билан никоҳ ўқилса, ушбу никоҳ доимий бўлади, аммо агар муддати белгиланса, ушбу никоҳ муваққат саналади. Демак, юқорида келтирилган никоҳ сийғаси фақат доимий никоҳни ўз ичига қамраб ололади, аммо никоҳ муддатини белгилаган ҳолда ушбу никоҳ сийғасига فِي الْمُدَّةِ الْمَعْلُومَةِ таъбири ҳам қўшимча қилиб ўқилса, вақтинчалик никоҳ саналади.

NAJOTKEMASI.NET – Халқаро Исломий Ахборот ва Тадқиқот Марказида тайёрланди.

Share

Check Also

Вузу (таҳорат) олганда оёқларга масҳ тортиладими ёки ювиладими? (6)

БИСМИЛЛААҲИР РОҲМАНИР РОҲИЙМ Таҳоратда оёққа масҳ тортишга зид бўлган ҳадислар ҳақида Аҳли суннатнинг машҳур манбаларида …

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.